Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Ravnoj Reci sutra slavi svoju slavu

Autor: Lj. Pavlović

Povodom obeležavanja hramovne slave u crkvi Uspenja Presvete Bogorodice u brdsko-planinskom selu Ravna Reka, u opštini Vladičin Han sutra, u 8:30 časova biće služena svečana liturgija. Par godina unazad sve je više vernika u ravnorečkoj crkvi. Svetinja je građena između 1930. i 1936. godine, a prema podacima sa Wikipedie, osvetio ju je 1937. godine, tadašnji mitropolit skopski Josif Cvijović. Zvono crkve dar je kraljevske porodice Karađorđević, iz 1935. godine. Sagaradili su je meštani tog sela i susednog, Jagnjila.

„U periodu od 2010. do 2015. godine, na crkvi su urađeni najnužniji radovi na sanaciji krova i spoljašnjoj fasadi. Zbog urušenosti, pristupilo se izgradnji novog zvonika, koji je završen 2017. godine,“ piše na sajtu Eparhije vranjske. Treba dodati i da je obnovljens u vreme službovanja paroha Branka Đorđevića.

Nekada se na sutrašnji praznik u Ravnoj Reci održavao seoski sabor. Meštani tog i susednih sela okupljali su se u blizini crkve, uz muziku i svega onoga što čini takav praznik. U najboljim godinama tog kraja, mladi iz okolnih mesta su se upoznavali na saboru i ta poznastva su često bila krunisana brakovima.

Selo ima bogatu i zanimljivu istoriju. Sadašnja crkva Uspenja Presvete Bogorodice podignuta je na temeljima nekadašnje, što govori o tome da je mesto bilo naseljeno od davnina. Veruje se da je na mestu Gradište, na granici sa Jagnjilom, nekada postojao, pretpostavlja se, rimski grad, gde su ljudi kasnije pronalizili ostake glinenih posuda i ćeramide. Na mestu gde sadašnja svetinja nekada je postojalo i groblje, a kamenje sa njega je korišćeno za zidanje škole i crkvenog vajata.

„Sadašnju Ravnu Reku, veruje se, osnovali su srpski doseljenici, koje je pribrao musliman u narodu zapamćen kao Raman, naseljen u Vranju. To je Ramiz-paša, sin poznatog Husejin-paše. Njegov veliki čiflik nalazio se u selu Jovcu. Po pomenutom vlasniku selo je najpre nazvano Ramanova Reka. Vlasnik je kasnije prodao zemlju drugom čiflik sahibiji. On se zvao Osman Đole-efendi, koji je bio vlasnik sela do 1878. g. Pomenute godine on se iselio, a zemlju je prodao seljacima opunomoćenik Milan Banker iz Vranja. Plaćali su: „jedan dukat za jedan dunum njive ili livade“,“ piše aSrbija.
U selu su u to vreme živeli Arbanasi poljaci iz nekih poljaničkih sela. Prilikom oslobođenja od Turaka 1878.g. selo je imalo oko 10 srpskih kuća na mestima: Dejkovlas, Sredorek, Opaljenik, Cerjani, Zdravkovci, Čarapinci. Do 1918.g. u Ravnoj Reci bilo je nekoliko romskih porodica, koje su se bavili kovačkim zanatom. To su bile porodice Šain, Rašid, Šaćir, koje su se preselile iste godine u prigradsko selo, Lepenicu.
Prema istom izvoru, stanovništvo Ravne Reke potiče od doseljenika.

„Rodovi poznatog porekla su: Simončani ili Dubravci, došli su u tursko doba iz poljaničkog sela Strešak. Marčini, Glavinci, Velkovci, Čarapinci i Đorinci doselili su se iz Sebevranja. Pretpostavlja se da je njihovo dalje poreklo iz Bosilegrada. Čarapinci potiču od pretka deda Stevana, poreklom su iz Buljesovca u jugozapadnom delu Vranjske kotline. Deda Buljes je bio imućan čovek. Držao je oko 12 konja. Sagulci su došli iz Urmanice u Poljanici. Tamo su „dugovali za porez“ pa „dobegli ovde“. Najpre su čuvali konje u rodu Buljesu. Doseljeni rodovi nepoznatog porekla su: Ljubanovi, Zdravkovci, Karavanovci i Čekrlici,“ podaci su istog izvora.

Na osnovu poslednjeg popisa stanovništa u Ravnoj Reci živio 38 meštana. Po popisu iz 2011. godine bilo ih jr za 10 više, a recimo 1952. godine imalo je 125 domaćinstava. Njanaseljenija mahala u Ravnoj Recu su Sađani. Pored starijih koji su se vratili nakon penzionisanja, na imanjima svojih prtedaka ostali su i mlađi ljudi. Ima i onih koji obnavljaju svoja imanja i kuće, iako ne žive više u Ravnoj Reci i najčešće u selo odlaze zbog novih zasada voća koja podižu. Velika muka Ravnorečana, kao i malobrojnih meštana susednih sela je nedostatak organizovanog prevoza, ali i loši seoski putevi u koje je lokalna samouprava zapostavila.

Veliki broj žitelja Ravne Reke danas živi u Vladičinom Hanu i prigradskim selima Repincu i Suvoj Moravi. Nekada su mnogi odlazili i u Sloveniju da tade, gde i sada žive njihovi potomci.