Jovačka jezera, „biser“ prirode i “ potencijal“ razvoja turizma u hanskoj opštini ni verni posetioci više ne prepoznaju

To možda još jednom potvrđuje nemar državnog vrha za jug Srbije, najnerazvijenijii deo zemlje po gotovo svim parametrima, a finansijskim ponajviše. Više se ni u predizbornim obećanjima ne udara na sva zvona kako je konačno došao red i na nas da „nas država pogleda“.

Autor: Lj. Pavlović

Lokalna samouprava u Vladičinom Hanu decenijama unazad govori o Jovačkim jezirima kao o potencijalu za razvoj turizma. Pored Kukavice, i ona su ostala “ mrtvo slovo“na papiru, u opštinskim arhivama , a mnogi se boje i u ad aktima nekog od ministarstava. Da su Jovačka jezera, postala baruština potvrđuje nam naš sagovornik I. K. fotografijama neprepoznatljivog Velikog, ili jednostavno, Jovačkog jezera. Do njega je već nekoliko godina ne samo nemoguće doći i kupati se, već i pecati.

„Za Jovačka jezera me vežu uspomene iz mladosti. Peskovita plaža, okupljanje društva, kampovanje po 10-15 dana, kupanje… Ono sa čim smo se sada sreli je veliko zaročaranje. Sve je zaraslo, tako da tamo više jezero nije dostupno ni za ribarenje,“ kaže naš sagovornik iz hanske opstine na čijoj teritoriji su ukupno šest Jovačkih jezera, nastalih usled klizista 1777. godine u istoimenom selu, poregrađivanjem reke u katastrofi kakvu ovaj kraj ne pamti u svojoj istoriji.

Mladi iz okolnih sala, pre svega Stubla, Beliseva, Belanovca, ali i iz varoši pa i Vranja, rado su se leti okupljali na jezeru do početka novog milenijuma. Tih godina bilo je i u centru pažnje izviđača iz Vranja koji su na letnjim kampovima na nekada popularnom kupaluštu uspeli da dovedu skaute iz više evropskih zemalja. Kada se vlast promenila, 2012. godine, svedoči organizator i pojretač projekta „Balkanski skautsti centar“ promenio se i odnos podrške, pa je okupljanje izviđaca u Jovcu i susednom, Belisevu, 2015. zamrlo. I taj dašak oživljavanja sela u neposrednoj blizini ugasenom vulkana, Oblika, i idealnim uslovima za ekstremne ljubitelje prirode, je nestao, i pored plana da i za okupljanjima i tokokom zimskog perioda.

Jovačko jezero nekada su bila dužine 1.500, širine 200 i dubine 10 metara. U njemu se i danas mogu videti ostaci kuća. Pored velikog Jovačkog, postoji još pet manjih, i manje poznatih, urvinskih jezera: Rusimovo, Crkveno, Malo, Živkovo i Žilevje. Predstavljaju redak genetski tip jezera, pa su 2005. godine uvrštena na spisak Inventara geonasleđa Srbije

Već neko vreme na alrmantano „gubljenje“ tog bisera koji se u noći katastrofe izrodio, upozorava i Turistučka organizacija Vladičin Han. Najveće jezero u hanskoj opštini „guta“ rastinje i korov, pa i pored više pokušaja da kroz republičke projekte isto urede i stave u red turističkih ponuda Srbije, nisu uspeli. To možda još jednom potvrđuje nemar državnog vrha za jug Srbije, najnerazvijenijii deo zemlje po gotovo svim parametrima, a finansijskim pojaviše. Više se ni u predizbornim obećanjima ne udara na sva zvona kako je konačno došao red i na nas da „nas država pogleda“.

Jovačka jezera proglašena su i spomenikom prirode i stavljena pod drugi stepen zaštite, na ukupnoj površini od 53 hektara. Bogata su ribom, sa čak 12 vrsta – šaran, babuška, som itd . Jovačko jezero poseduje i zaštićene vrste – dugonogog mrmoljka i barske kornjače, ali i neke endemočnd biljne vrste.